مقایسة طرحواره های گسیل گردوخاک در برآورد شار قائم آن در نواحی چشمه ای ایران

در این پژوهش شبیه سازی های آهنگ گسیل گردوخاک در ایران توسط دو طرحوارة مارتیکورنا- برگامتی- آلفارو (mba) و شائو در 24 می 2012، که پدیدة گردوخاک در بسیاری از نقاط کشور گزارش شده بود، باهم مقایسه شده است. داده های لازم برای اجرای طرحواره ها از شیبه سازی مدل wrf بدست آمده است. بررسی ها نشان داد که تعداد چشمه های گردوخاک حاصل از طرحواره mba کمتر از طرحواره شائو است. شار قائم گردوخاک (vdf) طرحواره mba در بعضی نواحی چشمه ای بزرگ تر و در بعضی دیگر کوچک تر از طرحواره شائو است. در مناطقی که طرحواره شائو مقدار صفر را برای vdf برآورد کند، طرحواره mba نیز همین مقدار را برآورد می کند، اما برعکس آن لزوماً درست نیست. در تاریخ مورد بررسی هر دو طرحواره بیشینه vdf را در ساعت 11 نشان داده­اند. بیشینة  vdfتوسط طرحواره شائو  8/86 در نقطة 27/30 و 35/57 و توسط طرحواره mba برابر  45/18 در نقطة 24/33 و 35/51 رخ داده است. طول زبری و فشار موم سانی خاک به ترتیب تأثیرگذارترین پارامتر ها در برآورد vdf با طرحواره های mba و شائو هستند. سرعت اصطکاکی و پارامتر های سطح و خاک در برآورد شار قائم گردوخاک آن قدر پیچیده عمل می کنند که در مقایسة برآوردهای طرحواره ها باید تأثیر هم زمان آنها را در نظر گرفت. بیشینه vdf در زمان هایی از شبانه روز است که رطوبت خاک کمینه و سرعت اصطکاکی ( ) بیشینه مقدار را داشته باشد. همچنین، در هر ناحیه چشمه ای به­دلیل تغییرات ناچیز رطوبت خاک در یک شبانه­روز، تغییرات شبانه روزی شار قائم گردوخاک بیشتر متأثر از تغییرات شبانه روزی سرعت اصطکاکی است. ارزیابی این طرحواره های گسیل، نیازمند برآورد vdf به روش های تجربی و یا سنجش از دور است.